In de maand mei voerden we in Cultuurhuis Nowhere socratische gesprekken met een tiental jongeren tussen de 15 en 27 jaar over de thema’s liefde, vriendschap en seksualiteit. De gesprekken werden gevoerd onder begeleiding van filosofe Tiare van Paridon.
Wanneer is iemand een goede vriend?
Zijn er normen aan een seksuele relatie?
En wanneer is een liefdesrelatie goed genoeg?
Hoe gaat zo’n gesprek?
Voorafgaand aan de gesprekken worden de deelnemers gevraagd om na te denken over een vraag die zij graag onderzoeken in relatie tot het thema en een eigen ervaring waarin die vraag speelde. Socrates zei immers: ’Je komt tot wijsheid door het onderzoeken van je eigen ervaringen’.
‘Door het onderzoeken van één druppel, stuiten we op de hele oceaan.’
Het socratisch gesprek wordt gevoerd over één vraag met een passende voorbeeldervaring.
Een socratisch gesprek verschilt daarin van andere gesprekken. We verzamelen niet zoveel mogelijk argumenten en voorbeelden, maar stellen concrete vragen over één kleine ervaring, om een grote vraag te beantwoorden.
In het begin van het gesprek oefenen de deelnemers vooral met niet in meningen praten. We houden ons oordeel, denken, en antwoorden terug om eerst een helder beeld te krijgen van wat zich allemaal in dat ene moment afspeelt.
En dan? Dan verplaatsen we ons in de situatie van de ander, maar wel als onszelf. De deelnemers delen met elkaar wat zij zouden voelen, denken en doen in dat ene moment. Niet om elkaar te adviseren of te overtuigen van hun eigen handelen, maar om elkaar te gaan zien.
‘Oud denken versus nieuw denken.’
Vervolgens wisselen de deelnemers met elkaar hun antwoorden uit op de hoofdvraag. Wanneer is iemand een goede vriend? Zijn er normen aan een seksuele relatie? En wanneer is een liefdesrelatie goed genoeg? Dat waren de vragen die in deze reeks centraal stonden.
De deelnemers worden gevraagd om hun antwoord te baseren op de voorbeeldsituatie. Welk feit of gegeven vinden zij zo belangrijk dat het terug moet komen in hun antwoord? Zo voorkomen we dat de deelnemers teruggrijpen naar ‘oud denken’ (iets dat ze al wisten) en in plaats daarvan vragen we ze hun antwoord te baseren op nieuwe kennis, opgedaan uit de voorbeeldervaring.
Op basis van die antwoorden gaan we met elkaar in gesprek. Waarom vinden de deelnemers juist dat feit belangrijk? Welke overtuiging zit daaronder? En wat zegt dat over vriendschap, seksualiteit of liefde?
Op de volgende posters lezen jullie enkele overtuigingen die tijdens de socratische gesprekken besproken zijn.
Veel leesplezier!
