Socrates léefde 400 jaar voor Christus het socratisch gesprek. Hij liep de hele dag rond in de Atheense polis en lokte mensen van hun erf om te praten. Hij sprak hen aan op hun handelen en de achterliggende principes daarbij. Socrates heeft echter nooit een letter aan papier toevertrouwd. Plato, leerling en bewonderaar van Socrates heeft veel van zijn beroemde werken gebaseerd op dialogen waarin Socrates figureert.
De socratische houding en vaardigheden werden pas als effectief gespreksinstrument geëxpliciteerd door de Duitse filosoof Leonard Nelson, halverwege de 20ste eeuw. Zijn methode is zeer uitvoerig en een gesprek duurt bij Nelson vaak een aantal dagen. In Nederland werd zijn methode door Jos Kessels, Erik Boers en Pieter Mostert eind vorige eeuw tot een handzaam en effectief instrumentarium voor gespreksvoering in organisaties in de meest brede zin ontwikkeld. Zij ontwikkelden ‘de socratische dialoog’, waarmee in gestructureerde en effectieve reflectie van 2 1/2 uur tot sturende inzichten voor de werkpraktijk wordt gekomen.
Het socratisch gesprek geldt als basis trainings- en gespreksstructuur waarmee nagenoeg elk trainingsdoel kan worden nagestreefd. Door de combinatie met het gedachtegoed van grote filosofen als onder meer Kant (denkvormen en plichtenethiek), Spinoza (acceptatie), Aristoteles (deugdenethiek en meesterschap) kan zowel aan ethische als persoonlijke vorming worden gewerkt.
Praktische literatuur over het socratisch gesprek:
Kessels, J., Boers, E., Mostert, Praktijkboek Vrije Ruimte Boom, Amsterdam, 2002.
Aristoteles, Vert. Huppert, C. en Poortman, B. (2008), Ehtica Nicomachea. Damon, Budel 2008.
Nelson L., De socratische methode. Amsterdam, Boom, 1994.
Kessels J., Socrates op de markt. Amsterdam, Boom, 1997.
Aanbevolen literatuur voor geïnteresseerden in filosofie als steun bij levenskunde:
Hadot, P. Filosofie als een manier van Leven. Ambo, Amsterdam, 2003.
Dohmen, J. Over Levenskunst. Ambo, Amsterdam, 2002.
De Martelaere, P. (2009). Taoïsme, de weg om niet te volgen. Amsterdam: Ambo Anthos.
Suzuki, D.T. en Fromm, E. (1960), vert. Richel, A.J., Mordegaai, J. (2002), Zenboeddhisme en het Westen. Utrecht: Bijleveld.
Klik hier voor meer informatie over een basistraining socratische vaardigheden
Of mail info@hetsocratischgesprek.nl / bel naar 06-46015715